Najstarsza oliwka świata
W
malutkiej wiosce na Krecie – Vouves żyje 15 osób w ośmiu domach. Wioska leży wysoko w górach, bardzo trudno tam trafić, bo praktycznie brak znaków, a i każda mapa pokazuje co innego. W centralnym miejscu rośnie olbrzymia, skręcona i pusta w środku oliwka, a dokładnie oliwka europejska (Olea eropaea L) z rodziny oliwkowatych jak np. nasz lilak z uporem określanym jako "bez".
Średnica pnia u podstawy to ok. 3,6 metra, a wiek…imponujący niemal 3000 lat. Wiek oznaczono na podstawie przyrostów rocznych (zaledwie 0,6 mm rok) i przyrostów innych drzew, a także wykopaliskowego drewna użytego do konstrukcji z wyraźnym, zachowanym trendem wzrostowym. Nauka zajmująca się tego typu sprawami to dendrochronologia. Drzewo w Vouves jest skręcone, Grecy określają je jako "striftolia". Ma niesamowitą strukturę kory, przypominającą kamienną rzeźbę, którą czterolatki mogą określić jako "potwól". No coś w tym jest.
Drzewa oliwne uprawiane są na Krecie od 9000 lat, są głęboko ukorzenione w mitologii, religii, sztuce i gospodarce. Dopiero teraz widzę, że najsilniejszy rozwój cywilizacji zachodu właściwie rozpoczął się wtedy kiedy zaprzyjaźniono się z Olea europaea.
Na Krecie rocznie zjadają średnio 35 litrów oliwy. W tej wartości są też dzieci. To daje wynik ok 10 łyżek stołowych oliwy dziennie. Jak to zupełnie inaczej brzmi niż nasze "skropić oliwą".
